Wat je zelf doet, doe je beter! Geen grotere wijsheid dan een boerenwijsheid. Iedereen kan wel iets maken, zelf iets starten. Het enige wat je nodig hebt is een goed idee en doorzettingsvermogen. Zo is uiteindelijk ook deze De Krant begonnen: een aantal studenten die dachten:” Zo’n krant maken, dat kunnen wij ook.” En zie, 11 jaar later bestaat ze er nog steeds.
What’s my point? Iedereen heeft het in zich om iets te maken, iets te doen, iets bij te brengen aan z’n omgeving. Als ik zie hoe mijn omgeving vandaag overspoeld wordt door massaproducten. Door eenheidsworst van een steeds kleiner wordend aantal multinationals, dan maakt me dat kotsmisselijk. Daarom: maak zelf iets, iets anders, iets persoonlijks, niet van bovenaf opgedrongen. Lang leve de home grown, grass-root culture.
De massacultuur heeft zelf geen enkele dynamiek, ze wordt enkel door marketing in gang gehouden. Daarom is ze afhankelijk van trendwatchers (is er iets meer pervers?), steeds op zoek naar de volgende trend uit te melken. Plots was punk terug “hip”, of zo vertelde H&M ons toch. Nadat een zekere Lectroluv de trashy ’80s stijl van electroclash had ontdekt en gecompileerd, volgenden al snel de bijhorende netkousen, beenverwarmers en centuurkes.
Ondertussen zijn we alweer twee modetrends verder en heeft zelfs de Flair door dat punk terug out is. Bestaat er eigenlijk iets inhoudslozer dan punk in Flair en H&M? Bestaat er iets inhoudslozer dan massacultuur op zich? Geen wonder dat ze afhankelijk zijn van subculturen voor vernieuwing. En als dank worden deze subculturen uitgemolken. Enkele opvallende kenmerken worden in de spotlight geworpen om even later terug vergeten te worden en als passé beschouwd te worden.
Probleem is dat veel subculturen zelf substantie missen. De Brusselse jeugd op de breakcore-bonanza van Breakcore gives me wood (toch niet meteen mainstream muziek) leek meer bezig met stijl en attitude dan wat anders. Gelukkig dat er anderen zijn zoals Smart Art Movement in Gent die ook met maatschappelijk relevante zaken bezig zijn. Laten we hopen dat in Brussel binnenkort genoeg gemotiveerde mensen elkaar vinden om iets soortgelijks op poten te zetten.
Boups mag er dan al in geslaagd zijn om zonder sponsoring een prima radio uit de grond te stampen, wat een verdienste op zich is. Maar de community er rond beperkt zich tot muziek en party’s. En de krakers in Brussel lijken mij een stuk minder georganiseerd dan die van Gent. Hopelijk wordt het wat met de Anarchopunk federatie hier op stapel staat.
Qua doe-het-zelven is je eigen platenlabeltje starten natuurlijk ook een optie. Doordat je hier in het vaarwater van de multinationals der platenindustrie, komt is het op zich een kleine acte van rebellie tegen het grootkapitaal. De cassettelabeltjes zijn in deze hight-tec tijden vervangen voor cdr’s en peer-to-peer. Het punkethos blijft echter: wars van commercie je ding doen, zonder inmenging van bovenaf.
Als je als independent label of artiest er iets maakt, loop je al snel hetzelfde risico als de subcultuur. De major labels ruiken geld en zijn er als de kippen bij je een deal aan te beiden. Want wat de RIAA of a IFPIook beweren, het zijn de independent labels en artiesten alleen die voor vernieuwing zorgen. Daarom kan je je maar beter meteen indekken en een Creative Common of General Public Licence (GPL) voor je muziek maken.
GPL (bvb van toepassing op de Wikipedia, een open, vrije encyclopedie) en Creative Commons (die je als artiest iets meer ruimte geeft bvb http://psylo.tk) zijn alternatieven voor de patenten en copyrights die op de leest van de grote multinationals geschoeid zijn. Ze zeggen: Wat ik maak is voor het publiek, iedereen heeft het recht het te gebruiken. Wat niet betekent dat je er zelf geen geld aan kan verdienen. Het zorgt er enkel voor dat downloaden, kopiëren, samplen enz. niet automatisch als een misdaad beschouwd wordt.
De Free Software en Opens Source bewegingen zijn op hetzelfde terrein bezig. Als je software koopt, koop je meestal een licentie, een belofte aan Microsoft e.a. om je aan haar regels te houden. Je betaalt dus, om een deel vrijheid af te staan. Ook hier de vuile spelletjes van het grote geld. Bvb een ridicule regeling op softwarepatenten die van elke software doe-het-zelver een potentiële crimineel maakt. Voorlopig is dat de Amerikaanse situatie, maar Europa gaat dezelfde weg op (FFII: Software Patents in Europe).
Het zijn dezelfde vuile spelletjes van lobbygroepen en politiek achter gesloten deuren. Als in Amerika wetten gestemd worden om het copyright van de grote platenlabels te beschermen, volgt Europa als een schoothondje. En als het Europese Parlement haar bedenkingen formuleert, dan veegt de Commissie deze achter gesloten deuren van tafel. Zo gebeurde het bij de stemming over copyright en nu opnieuw bij software patenten. Democratie is blijkbaar een erg rekbaar begrip.
Gelukkig is er verzet tegen de politiek van het grote geld, en voor vrijheid in deze digitale tijden. Free music EDRi of European Digital Rights is een burgerrechtenbeweging die onder andere de Europese regelgeving op de voet volgt om te voorkomen dat basisrechten en -vrijheden geschonden worden. Downhill Battle is een Amerikaanse beweging die de strijd heeft aangebonden met de Major Labels. “Home Taping is Killing the Music Industry – And it’s fun” is een van hun slogans, en ik ben het volledig met ze eens. En zo zijn er nog een heleboel organisaties actief, voor meer links kan je terecht op http://psylo.tk.
DIY dus: meng je in deze strijd tussen de grote commercie en de creatieve underground. Begin zelf iets: iedereen heeft talenten; of het nu muziek, schrijven, stickers of posters ontwerpen, websites bouwen, of een van duizend andere dingen is. Vergeet gewoon niet waarom je het doet. Niet met als doel er rijk mee te worden, hoop ik. Gewoon om fier te kunnen zijn op je eigen verwezenlijking. Om te kunnen zeggen: dit heb ik gemaakt. Veel succes!